İstanbul'un Fethinde Sürtünme Kuvveti de Yenilmiştir!
Mukavvanın üzerinde İstanbul'un surlarını göstermek için ayrı bir karton üzerinde sur şekilleri çizelim. Surları pastel boya ile taş görünümü verecek şekilde boyayalım. Daha sonra bu surları mukavvanın üzerine yapıştıralım. Deniz olan yerleri maviye, kalelerin içini ise yeşile boyayalım.Tophane Kasımpaşa arasını toprak görünümü vermek için kille kapatalım. Bu araya kızakları temsil etmek için kürdanlarla kızaklar yapıp üzerine kağıttan yaptığımız gemileri yerleştirelim. Tophane, Kasımpaşa ve Haliç'in yerlerini boya ile yazarak belirtelim.
Sürtünme Kuvveti Yüzeyin Cinsine Bağlı Mıdır?
Araba kağıt zemin üzerinde serbest bırakılmaktadır. |
Araba ıslattığımız zemin üzerinden serbest bırakılmaktadır. |
Araba bantlı zemin üzerinden serbest bırakılmaktadır. |
Sonuç: Cismin hareket ettiği yüzeyin pürüzlü olması, cismin harekete geçmesinin zorlaştırırken, düz veya pürüzsüz yüzeylerde cisim daha kolay harekete geçer. Kronometreyle kaydettiğimiz değerleri karşılaştırdığımızda arabanın kumlu,yünlü ve zımparalı yüzeyde daha uzun sürede hareketini tamamladığını; ıslak,kağıtlı ve bantlı yüzeyde ise daha kısa sürede hareketini tamamladığını gözlemledik. O halde sürtünme kuvveti yüzeyin cinsine bağlıdır.
Sonuç: Üzerinde ağırlık takımı olmayan takozu çekmek için daha az kuvvet gerektiği görülür. O halde cismin ağırlığı artarsa sürtünme kuvveti de artar.
Havadaki Sürtünme
Tasarımda kullanılan araç ve gereçler:
ÇALIŞMA YAPRAĞI 1

Oyuncak arabamızı aşağıda verilen zeminlerin hangilerinde daha rahat, hangilerinde daha zor süreriz?
Sürtünme Kuvveti Cismin Ağırlığına Bağlı Mıdır?
Tasarımda kullanılan araç ve gereçler:
- 2 adet takoz
- Cam
- Dinanometre
- Ağırlık
Sonuç: Üzerinde ağırlık takımı olmayan takozu çekmek için daha az kuvvet gerektiği görülür. O halde cismin ağırlığı artarsa sürtünme kuvveti de artar.
Havadaki Sürtünme
Eşit büyüklükteki naylon poşetler |
Büzdüğümüz naylon poşetler |
- Naylon poşet
- Makas
- Dikiş iğnesi
- İp
Naylon poşetten kare şeklinde aynı büyüklükte iki parça keselim. Her bir parçanın kenar kısmına yakın bir yerden bir dikiş iğnesi yardımıyla eşit uzunlukta ip geçirelim. Naylon parçalarından birinin ipini çok, diğerini ise daha az çekerek büzelim. Her ikisini de aynı yükseklikten yere bıraktığımızda hangisinin daha kısa sürede yere düşeceğini gözlemleyelim.
Sonuç: Havada hareket eden bir cisimle hava arasında hava sürtünmesi adı verilen bir sürtünme kuvveti söz konusudur. Bu tür durumlarda cismin havayla temas eden yüzeyinin büyük olması sürtünme kuvvetini artırır. Yaptığımız materyalde de az büzdüğümüz naylon poşetinin yüzey alanının geniş olması daha fazla havayla etkileşim sağlar. Böylece poşetin daha yavaş yere düşmesini sağlar. çok büzdüğümüz naylon poşeti ise yüzey alanı küçük olduğundan yere daha çabuk düşer.
ÇALIŞMA YAPRAĞI 1
Mermer Zemim |
Kolay sürülebilen zeminler : ..................................................
Zor sürülebilen zeminler : ..................................................
ÇALIŞMA YAPRAĞI 2
Aşağıda boş bırakılan alanları tamamlayınız.
Karlı yolda yürüyen kişinin düşmesinin nedeni ..........................
Kaleci eldivenlerinin iç yüzeylerinin pürüzlü olmasının nedeni...............................
Çocuğun hızlı bir şekilde kayması için kaydırağın zemininin ....................... olması gerekir.
Kaya parçasını kolay hareket ettirebilmek için zeminin ....................... olması gerekir.
ÇALIŞMA YAPRAĞI 3
Yiğit ve arkadaşları bisiklete binmek için sokağa çıkarlar. Arkadaşlarıyla bir süre dolaştıktan sonra yarış yapmaya karar verirler. Yiğit, asfalt yolda yarış yapma fikrini ortaya atar. arkadaşı Tuğba ise bu yarışın kumsalda daha çekişmeli olacağı fikrini ileri sürer. Yiğit, kumsal da çok zorlanacaklarını söylese de Tuğba'nın dediği olur ve kumsala giderler. Kumsalda aynı hizaya geçip yarışa başlarlar. Yarış herkes için o kadar yorucu olmuştur ki hiçbiri bitiş çizgisine ulaşamamıştır.
Yiğit ve arkadaşlarının bitiş çizgisine ulaşamamalarının sebebi ne olabilir? Sizce asfalt yolda mı yoksa kumsalda mı yarışmak daha uygundur? Neden?
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ÇALIŞMA YAPRAĞI 4

Aşağıdaki soruların cevabını tabloda doldurunuz.
Zor sürülebilen zeminler : ..................................................
ÇALIŞMA YAPRAĞI 2
Aşağıda boş bırakılan alanları tamamlayınız.
Karlı yolda yürüyen kişinin düşmesinin nedeni ..........................
Kaleci eldivenlerinin iç yüzeylerinin pürüzlü olmasının nedeni...............................
Çocuğun hızlı bir şekilde kayması için kaydırağın zemininin ....................... olması gerekir.
Kaya parçasını kolay hareket ettirebilmek için zeminin ....................... olması gerekir.
ÇALIŞMA YAPRAĞI 3
Yiğit ve arkadaşları bisiklete binmek için sokağa çıkarlar. Arkadaşlarıyla bir süre dolaştıktan sonra yarış yapmaya karar verirler. Yiğit, asfalt yolda yarış yapma fikrini ortaya atar. arkadaşı Tuğba ise bu yarışın kumsalda daha çekişmeli olacağı fikrini ileri sürer. Yiğit, kumsal da çok zorlanacaklarını söylese de Tuğba'nın dediği olur ve kumsala giderler. Kumsalda aynı hizaya geçip yarışa başlarlar. Yarış herkes için o kadar yorucu olmuştur ki hiçbiri bitiş çizgisine ulaşamamıştır.
Yiğit ve arkadaşlarının bitiş çizgisine ulaşamamalarının sebebi ne olabilir? Sizce asfalt yolda mı yoksa kumsalda mı yarışmak daha uygundur? Neden?
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ÇALIŞMA YAPRAĞI 4
Aşağıdaki soruların cevabını tabloda doldurunuz.
1. Aşağıda verilen yöntemlerden hangileri
hareketi kolaylaştırır?
2. Aşağıda verilen yöntemlerden hangileri
hareketi zorlaştır?
(Doğru seçeneğe (X)
işareti koyunuz.)
Yöntemler
|
Hareketi kolaylaştırır
|
Hareketi zorlaştırır
|
Kışın arabaların lastiklerine zincir
takılması
|
||
Sporcuların ayakkabılarının altına
dişler takılması
|
||
Makinelerin yağlanması
|
||
Büyük kütlelerin altına tekerlek
tipinde cisimlerin konulması
|
||
İş makinelerinin tekerlerinin dişlerinin daha büyük yapılması
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder